استرس و فشار عصبی محرکین بالقوه تشکیل زخم معده

جمعه 4 مهر 1399

استرس و فشار عصبی با برهم زدن تعادل بین اسید و سد دفاعی مخاط معده در شکل گیری زخم معده نقش اساسی ایفا می کنند.

زخم معده به جراحات دردناکی که در مخاط و یا زیر مخاط معده و یا قسمت آغازین روده کوچک (دوازدهه) وجود دارد گفته می شود. این زخم زمانی شکل می گیرد که تعادل بین اسید معده و سد دفاعی مخاط معده بهم بریزد. به عبارتی می توان گفت که ترشح بیش از حد اسید معده، به هر دلیلی می تواند منجر به برهم زدن این تعادل و پیرو آن ایجاد زخمی گوارشی شود. زخم های گوارشی می توانند در هر سنی بروز کنند. طبق گزارشات تقریباً ده درصد افراد در طول عمر خود حداقل یک بار مبتلا به زخم معده یا دوازدهه می شوند.

دردهای زخم معده معمولا از یک ساعت بعد از خوردن غذا شروع می شود و می تواند تا ساعت ها ادامه داشته باشد، این دردها همچنین شب ها شعله ورتر شده به شکلی که می تواند فرد را از خواب بیدار کند. این درد در زمان خالی بودن معده بدتر هم می شود، از این رو باید از گرسنگی اجتناب کرد. زخم معده می تواند برای مدتی فروکش کند ولی بعد از چند هفته علائم آن برمی گردد لذا حتما باید برای درمان زخم معده به پزشک مراجعه کرد.

از علائم خطرناک این بیماری می توان به استفراغ خونی و مدوفوع سیاه اشاره داشت. در استفراغ خونی شخص مبتلا خون قرمز یا سیاه بالا می آورد. البته ممکن است قسمتی از خون مترشحه در زخمها از سیستم گوارشی عبور کند و به صورت قهوه ای خارج شود. مدفوع سیاه نیز نمایانگر خون ریزی از زخم است.

از مهم ترین علل ایجاد کننده زخم های گوارشی می توان به مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی همچون آسپرین، پروفن و…، استرس و اضطراب، رژیم غذایی نامناسب و وعده های غذایی نامنظم اشاره داشت. از میان این موارد، فشار عصبی و استرس بعنوان یکی از خطرناک ترین دشمنان کمین گرفته برای بروز زخم معده به حساب می آید. زمانی که بدن با موقعیت‌های خطرناک و تهدید کننده رو به رو شود، سیستم عصبی سمپاتیک اتونومیک با تحریک کردن واکنش جنگ و گریز سبب ترشح هورمون استرس یا کورتیزول شده و با تغییر شرایط بدن به آن کمک می‌کند تا با تهدیدها رو به رو شود. نکته قابل توجه این است که افزایش کورتیزول، افزایش ترشح اسید معده را به همراه دارد.  بعلاوه، استرس می‌تواند بر سطح پروستاگلاندین‌ها تأثیر بگذارد و موجب کاهش آنها شود. پروستاگلاندین‌ها یکی از مهم‌ترین واسطه‌های شیمیاییِ بدن هستند که روی گیرنده‌های مختلف سلولی تأثیر می‌گذارند و می‌توانند جداره‌ی معده را پوشش دهند و در برابر اسید از آن محافظت کنند.

کاهش استرس می‌تواند سوزش معده و دیگر بیماری های گوارشی را بهبود بخشد. راهکارهایی برای تسکین استرس وجود دارد که در افراد مختلف متفاوت است. دکتر کاپل می‌گوید: هر کاری که برای شما آرامش‌ بخش است انجام دهید؛ گاهی حتی کار ساده‌ای مثل گوش دادن به یک موسیقی هم کارگشاست. اگر استرس دارید، خیلی مراقب باشید تا از مصرف محرک‌ های شناخته‌ شده‌ای مثل شکلات، مرکبات و آب‌ میوه‌هایشان، گوجه فرنگی و سس گوجه فرنگی، غذاهای چرب و تند، فراورده‌های لبنی پرچرب و نعناع فلفلی پرهیز کنید. از کارهای دیگری که می‌توان انجام داد این است که تا جای ممکن هنگام صرف غذا آرامش داشته باشید. کم کردن حجم وعده‌های غذایی نیز به بهبود این ناراحتی کمک می‌کند. بلافاصله بعد از صرف غذا ننشینید و هنگام خواب بالش‌تان را جوری تنظیم کنید که سرتان بالا باشد. اگر این راهکارها مفید نبودند نگران نباشید، زیرا درمان‌های دارویی زیادی نیز برای بهبود سوزش معده وجود دارند.

انتهای پیام/