دوره تکمیلی علوم آزمایشگاهی: شرایط شرکت، طرح و مجوز تأسیس آزمایشگاه

در این مقاله، کلیاتی از دوره تکمیلی علوم آزمایشگاهی شامل شرایط شرکت، طول دوره، طرح نیروی انسانی و ضوابط تأسیس آزمایشگاه ارائه می‌شود تا تصویری روشن برای علاقه‌مندان این حوزه فراهم گردد.

دوره تکمیلی علوم آزمایشگاهی که توسط وزارت بهداشت برگزار می شود، با هدف تربیت متخصصانی طراحی شده که
توانایی هدایت فنی و ارتقای کیفیت خدمات آزمایشگاهی را داشته باشند. این مقاله، بخش نخست از یک مجموعه جامع
است و به صورت روشن و خلاصه به برخی از سوالات مهم می پردازد تا داوطلبان قبل از اقدام، تصویری واقعی از
مسیر پیشِ رو داشته باشند.
1. چه کسانی می توانند در آزمون دوره تکمیلی علوم آزمایشگاهی شرکت کنند؟
شرکت در آزمون دوره تکمیلی علوم آزمایشگاهی منحصراً برای دارندگان مدرک دکتری تخصصی (Ph.D) در رشته های
علوم پایه پزشکی مجاز است. بر اساس دستورالعمل های رسمی وزارت بهداشت، رشته های مجاز شامل موارد زیر
هستند:
ایمنی شناسی پزشکی، باکتری شناسی پزشکی (میکروب شناسی)، ویروس شناسی پزشکی، قارچ شناسی پزشکی،
انگل شناسی پزشکی، بیوشیمی بالینی، ژنتیک پزشکی، و خون شناسی (هماتولوژی آزمایشگاهی و بانک خون).
داشتن شماره نظام پزشکی برای ثبت نام در آزمون الزامی نیست؛ ملاک پذیرش، مدرک تحصیلی معتبر وزارت
بهداشت در یکی از رشته های فوق است.
2. وضعیت دریافت شماره نظام پزشکی پس از دوره تکمیلی علوم آزمایشگاهی؟
برای فعالیت حرفه ای (مسئول فنی/تأسیس آزمایشگاه)، شماره نظام پزشکی الزامی و تابع مقررات سازمان نظام پزشکی
است. طبق رویه های جاری (مصوبه ۱۳۹۷)، شماره نظام عموماً به افرادی اعطا می شود که هر سه مقطع تحصیلی شان
(کارشناسی، ارشد، دکتری) در دانشگاه های وابسته به وزارت بهداشت گذرانده شده باشد؛ بنابراین اگر کسی کارشناسیِ
وزارت علوم (مثلاً زیست شناسی) و ارشد و دکتری وزارت بهداشت (مثلاً بیوشیمی بالینی) داشته باشد، ممکن است در
دریافت شماره نظام با محدودیت مواجه شود حتی با وجود اتمام موفق دوره تکمیلی. استثناهای محلی گاهی اعمال
می شود اما ضمانت سراسری ندارد؛ ازاین رو پیش از ثبت نام، استعلام کتبی از سازمان نظام پزشکی استان توصیه
می شود.
3. طول دوره و تعهد طرح نیروی انسانی؟
مسیر دوره معمولاً شامل ۱۸ ماه آموزش و ۱۲ تا ۱۸ ماه کارورزی بالینی است؛ در نتیجه مدت کل، حدود ۲ تا ۳ سال
خواهد بود. طرح نیروی انسانی نیز عموماً ۲۴ ماه است و با توجه به ضریب منطقه و سیاست های استانی ممکن است
تغییر کند.
4. آیا حین طرح می توان آزمایشگاه تأسیس کرد؟
خیر. تا زمانی که طرح نیروی انسانی به طور کامل به پایان نرسیده باشد، صدور مجوز تأسیس آزمایشگاه ممکن نیست.
فارغ التحصیلان موظف اند ابتدا دوره ی طرح خود را در مراکز مورد تأیید وزارت بهداشت به پایان برسانند و گواهی
پایان طرح دریافت کنند. تنها پس از آن، می توانند برای کسب پروانه تأسیس آزمایشگاه تشخیص طبی اقدام کنند.
5. مبنای راه اندازی آزمایشگاه چیست؟
فارغ التحصیلان دوره تکمیلی علوم آزمایشگاهی پس از دریافت شماره نظام پزشکی و احراز سایر شرایط عمومی
می توانند برای پروانه تأسیس آزمایشگاه اقدام کنند. بااین حال، مجوز صرفاً بر پایه مدرک صادر نمی شود؛ صدور پروانه
منوط به نیاز منطقه ای است.

تشخیص این نیاز توسط کمیسیون صدور مجوز دانشگاه علوم پزشکیِ منطقه انجام می شود. بنابراین حتی اگر همه ی
شرایط علمی و اداری را داشته باشید، اگر منطقه ی انتخابی به قدر کافی آزمایشگاه فعال داشته باشد، پروانه جدید صادر
نخواهد شد.
جمع بندی
دوره تکمیلی علوم آزمایشگاهی مسیر ارتقای حرفه ای برای دارندگان PhD علوم پایه پزشکیِ وزارت بهداشت است؛
ثبت نام در آزمون نیاز به شماره نظام ندارد، اما برای اشتغال حرفه ای و پروانه تأسیس، داشتن شماره نظام پزشکی
الزامی است (و برای برخی سوابق تحصیلیِ نامتجانس ممکن است محدودیت ایجاد شود).
صدور پروانه صرفاً با مدرک انجام نمی شود و به نیاز منطقه ای بستگی دارد؛ کمیسیون دانشگاه علوم پزشکی در
صورت کفایت آزمایشگاه های فعال، پروانه جدید صادر نمی کند.
به طور خلاصه: قبل از اقدام، شرایط تحصیلی، امکان دریافت شماره نظام، طرح نیروی انسانی و نیاز منطقه ای را حتماً
در نظر بگیرید تا تصمیمی آگاهانه و کم ریسک بگیرید.

انتهای پیام/